Syndrom DDD, czyli Syndrom Dorosłych Dzieci z Rodzin Dysfunkcyjnych, odnosi się do trudności emocjonalnych i relacyjnych, które wynikają z dorastania w środowisku rodzinnym obarczonym problemami, takimi jak uzależnienia, przemoc czy zaniedbanie. Osoby z DDD często zmagają się z niskim poczuciem własnej wartości, trudnościami w budowaniu relacji i powielaniem destrukcyjnych wzorców z dzieciństwa. W nurcie Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach (TSR) skupiamy się na tym, jak osoby z syndromem DDD mogą odzyskać kontrolę nad swoim życiem i budować zdrowszą przyszłość.

Czym jest syndrom DDD?

DDD to skrót od Dorosłe Dzieci z Rodzin Dysfunkcyjnych. Syndrom ten dotyczy osób, które wychowywały się w rodzinach, gdzie podstawowe potrzeby emocjonalne i psychiczne nie były odpowiednio zaspokajane. Rodziny dysfunkcyjne charakteryzują się problemami takimi jak:

Uzależnienia (np. alkoholizm jednego lub obojga rodziców).
Przemoc fizyczna, psychiczna lub seksualna.
Zaniedbanie emocjonalne lub brak wsparcia.
Chaotyczna atmosfera domowa wynikająca z braku stabilności.

Osoby dorosłe z syndromem DDD często noszą w sobie niewidzialne rany emocjonalne, które wpływają na ich życie zawodowe, osobiste i społeczne.

Najczęstsze objawy syndromu DDD

Osoby z syndromem DDD mogą przejawiać:

Trudności w budowaniu zdrowych relacji interpersonalnych.
Skłonność do perfekcjonizmu lub autodestrukcji.
Niskie poczucie własnej wartości i ciągłe poczucie winy.
Problemy z regulacją emocji, takie jak lęk czy gniew.
Powielanie destrukcyjnych wzorców rodzinnych w dorosłym życiu.

DDD jako trauma złożona (cPTSD)

Według klasyfikacji ICD-11, trauma złożona (cPTSD) obejmuje skutki długotrwałego narażenia na traumatyczne doświadczenia, takie jak przemoc fizyczna, emocjonalna czy zaniedbanie. W przypadku DDD źródłem traumy jest życie w rodzinie dysfunkcyjnej, gdzie dziecko doświadczyło chaosu, braku stabilności, a często także przemocy (klapsy, izolacja, nadużycie seksualne) lub zaniedbania. Trauma ta nie ogranicza się do pojedynczego wydarzenia – jest to proces, który kształtuje sposób myślenia, odczuwania i funkcjonowania w dorosłym życiu.

Następstwa psychologiczne traumy złożonej u DDD:

Fragmentacja JA: Osoby z DDD mają trudności ze spójnym postrzeganiem siebie i swoich emocji.
Dysocjacja: Mogą bardzo się „zamyślać”, odcinać się od trudnych emocji lub doświadczać objawów somatycznych (somatoformicznych) związanych z traumą.
Niskie poczucie własnej wartości: Wynika to z braku wsparcia, opuszczenia i/lub krytyki doświadczanej w dzieciństwie.
Zaburzenia regulacji emocji: Często u osób po traumie złożonej (czyli np. DDD) występują trudności w rozpoznawaniu i wyrażaniu uczuć, które nazywają się aleksytymia.
Poczucie winy i wstydu: Osoby te często obwiniają się za sytuacje, na które nie miały wpływu. Mogą też nie brać odpowiedzialności lub nie zdawać sobie sprawy z tego, jaki wpływ na innych mają ich działania.
Problemy w relacjach: Utrata zaufania do innych prowadzi do trudności w budowaniu bliskości. Osoby z domów dysfunkcyjnych często są albo samotne albo zmieniają partnerów częściej niż by sobie tego życzyły.

Jak wygląda życie Dorosłych Dzieci z Dysfunkcyjnych Domów?

Osoby z syndromem DDD często przyjmują określone role w rodzinie, takie jak „bohater rodziny”, „kozioł ofiarny”, „pociecha rodziców, która zawsze przynosi piątki ze szkoły”, „aniołek tatusia”, „dziecko, które samo sobie poradzi i jeszcze zaopiekuje się mamą” czy „niewidzialne dziecko”. Te role pomagają im przetrwać dzieciństwo, ale w dorosłym życiu mogą prowadzić do problemów takich jak:

Perfekcjonizm: Próba zdobycia akceptacji poprzez osiągnięcia.
Męczeństwo: Automatyczne przedkładanie potrzeb innych osób nad swoje. Nieumiejętność odpoczynku i czerpania radości.
Lęk przed odrzuceniem: Utrudnia nawiązywanie bliskich relacji.
Unikanie konfliktów: Strach przed konfrontacją wynikający z traumatycznych doświadczeń.
Skłonność do wiktymizacji lub agresji: Wynik życia w roli ofiary lub sprawcy przemocy.

Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach to nowoczesne, konstruktywistyczne podejście terapeutyczne, które buduje pozytywne zmiany zamiast analizowania przeszłości. W przypadku osób z syndromem DDD – TSR oferuje skuteczne narzędzia do radzenia sobie z wyzwaniami wynikającymi z trudnego dzieciństwa.

Kluczowe elementy terapii TSR dla osób DDD, czyli po traumie złożonej

Skupienie na celach: W TSR pracujemy nad tym, co klient chce osiągnąć – np. poprawą relacji czy zwiększeniem poczucia własnej wartości.
Budowanie zasobów: Zamiast skupiać się na deficytach, TSR pomaga odkrywać mocne strony i zasoby klienta, które mogą być wykorzystane do przezwyciężenia trudności. Jednym z zasobów jest np. umiejętność regulowania swojego napięcia emocjonalnego przez klienta i podczas pracy nad rozwiązaniem traumy jest to bardzo ważny etap.
Tworzenie rozwiązań: Terapia koncentruje się na małych krokach prowadzących do dużych zmian. Klient uczy się identyfikować rozwiązania i strategie działania.
Bezpieczna przestrzeń: TSR zapewnia miejsce do dzielenia się doświadczeniami i emocjami bez oceniania.

Przykład pracy w TSR

Wyobraź sobie osobę z syndromem DDD, która ma trudności w budowaniu bliskich relacji. W TSR terapeuta pomoże jej określić, jak wyglądałaby idealna relacja oraz jakie małe kroki może podjąć, aby ją osiągnąć – np. rozwijanie umiejętności asertywnej komunikacji czy praca nad własnymi granicami i komunikowaniem ich z poczuciem pewnosci siebie i spokoju.

Dlaczego TSR jest skuteczne dla osób z syndromem DDD?

Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach jest szczególnie pomocna dla osób z syndromem DDD (czyli cPTSD) ze względu na swoje praktyczne podejście:

Krótki czas trwania terapii: TSR jest terapią krótkoterminową, co oznacza szybkie efekty widoczne już po kilku sesjach. Pełen proces rozwiązywania traumy, jeśli to trauma złożona, może potrwać znacznie dłużej.
Skupienie na przyszłości: Osoby z DDD często są przytłoczone przeszłością. TSR pomaga im skupić się na tym, co mogą zmienić tu i teraz bez konieczności opowiadania o traumie i bez przymusu przeżywania jej w gabinecie na nowo (bez retraumatyzacji).
Wzmacnianie sprawczości: Klient staje się aktywnym uczestnikiem procesu terapeutycznego i uczy się samodzielnie radzić sobie z wyzwaniami.

Kiedy warto rozważyć terapię TSR dla syndromu DDD?

Jeśli zauważasz u siebie trudności w relacjach, niskie poczucie własnej wartości lub powtarzające się schematy zachowań wyniesione z dzieciństwa, albo Twoje postrzeganie siebie wydaje Ci się niespójne, terapia TSR może być dla Ciebie odpowiednia. To podejście pozwala doświadczyć wewnętrznej integracji, spójności, skoncentrować się na celach, i krok po kroku budować życie zgodne z Twoimi potrzebami.

Syndrom Dorosłych Dzieci z Dysfunkcyjnych Domów (DDD / cPTSD) to wyzwanie emocjonalne wynikające z trudnego dzieciństwa lub innego etapu zycia, w którym było się podległym i zależnym. Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach oferuje skuteczne narzędzia do pracy nad sobą poprzez skupienie się na przyszłości i budowanie nowych wzorców zachowań. Dzięki TSR osoby z DDD/cPTSD mogą odzyskać kontrolę nad swoim życiem, poprawić jakość relacji, zrozumieć oraz zaakceptować siebie.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o terapii TSR lub rozpocząć swoją drogę do zdrowia emocjonalnego – skontaktuj się ze mną już dziś! Razem znajdziemy rozwiązania dla Twoich wyzwań.

Co to jest DDD? Jak Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach może pomóc dorosłym dzieciom z rodzin dysfunkcyjnych?