Wprowadzenie

Być może od dłuższego czasu zadajesz sobie pytanie: „Czy naprawdę potrzebuję psychoterapii?”. To naturalne wątpliwości – szczególnie jeśli jeszcze ngdy nie byłeś nie byłaś na terapii, albo masz nieciekawe doświadczenia z terapią. Starasz się samodzielnie rozwiązywać trudności lub słyszysz wewnętrzny głos, że „inni mają gorzej”, „przecież daję sobie radę”. Nie ma jednego uniwersalnego momentu, w którym ktoś powie: „teraz musisz iść do psychoterapeuty” (w każdym razie nikt nie powinien Ci tego mówić, bo to prywatna sprawa każdej dorosłej osoby).

To raczej subtelny proces wsłuchiwania się w siebie, w swoje emocje, relacje i jakość życia.

Psychoterapia nie jest ani oznaką słabości, ani luksusem. To narzędzie dbania o zdrowie psychiczne – podobnie jak konsultacja lekarska jest troską o ciało. W tym artykule przyjrzymy się:

czym właściwie jest potrzeba psychoterapii,
jakie symptomy podpowiadają, że wsparcie może okazać się pomocne,
jak nauka tłumaczy mechanizmy psychoterapii,
i jak możesz rozpoznać, czy nadszedł czas na spotkanie ze specjalistką, taką jak psychoterapeutka Beata Blizińska.

depressed-woman-having-psychotherapy-session-doctor-s-office.jpg

freepik

Definicja i kontekst psychoterapeutyczny. Bezpieczeństwo, dialog i transformacja

Psychoterapia to proces rozmowy prowadzony w bezpiecznej relacji, który wspiera w lepszym rozumieniu siebie i swoich doświadczeń. W podejściu, w którym pracuję – skoncentrowanym na rozwiązaniach, z elementami IFS (Internal Family Systems), terapii narracyjnej i Porozumienia bez Przemocy – szczególnie ważne jest, by człowiek nie był sprowadzany do etykietki czy diagnozy, tylko postrzegany w pełni: w swojej historii, zasobach i możliwościach.

Warto pamiętać, że psychoterapia nie jest ostatnią deską ratunku. Coraz częściej korzystają z niej osoby, które chcą poprawić jakość relacji, lepiej radzić sobie ze stresem, odzyskać autentyczność w życiu lub nadać swojemu doświadczeniu nowy sens. To również przestrzeń, w której można bezpiecznie przyglądać się trudnym emocjom – od lęku i złości po smutek czy wstyd – i uczyć się, jak być wobec nich obecnym, zamiast je tłumić. A także, co z nimi robić, kiedy już się pojawią.

Dlaczego tak się dzieje – przyczyny i naukowe mechanizmy

Potrzeba psychoterapii często rodzi się tam, gdzie istnieje nierównowaga między wyzwaniami a zasobami. Współczesna psychologia mówi o kilku mechanizmach, które mogą prowadzić do poszukiwania wsparcia:

Przeciążenie emocjonalne – chroniczny stres lub urazy psychiczne (stres pourazowy, kolokwialnie: trauma) mogą powodować, że system nerwowy przestaje dobrze regulować reakcje. Badania nad terapią skoncentrowaną na rozwiązaniach (TSR) pokazały, że już po kilku sesjach możliwa jest znacząca poprawa funkcjonowania (Gingerich & Eisengart, 2000; aktualne metaanalizy wskazują skuteczność TSR w redukcji objawów lękowych i depresyjnych).
Narracje wewnętrzne – każdy z nas opowiada sobie pewną historię o tym, kim jest. Czasem ta opowieść bywa ograniczająca: „Do niczego się nie nadaję”, „Zawsze muszę być siln_”. Terapia narracyjna pomaga przesunąć perspektywę i zobaczyć, że jesteśmy autorami swoich historii – i możemy pisać je na nowo.
Część Ciebie chce jednego, a część Ciebie chce drugiego – masz niepokojący wewnętrzny dylemat – model IFS opisuje, że każdy człowiek składa się z różnych „części” (np. krytyk wewnętrzny, część lękowa, część opiekuńcza). Kiedy są one w konflikcie, może pojawiać się chaos w emocjach czy zachowaniach, a także cierpienie psychiczne. Psychoterapia stwarza przestrzeń na dialog między tymi częściami, dojście do zgody ze sobą i odzyskanie wewnętrznej równowagi.
Relacyjny wymiar życia – badania nad zdrowiem psychicznym wielokrotnie potwierdzają, że jakość naszych relacji wpływa na dobrostan. Jeśli czujesz, że w związku balansujesz na krawędzi przepaści albo raz jest wspaniale, a raz strasznie, albo wikłasz się w toksyczne relacje pracy czy przyjaźniach, psychoterapia par lub indywidualna może stać się szansą na naprawę komunikacji i budowanie zdrowszych więzi.

Rozwiązania i strategie – co mogę zrobić?

Zanim zdecydujesz się na pierwszy krok, ważne jest, by zobaczyć, że „potrzebuję terapii” nie oznacza „jest ze mną coś złego”. Oznacza raczej: „chcę lepiej poznać siebie i odzyskać spokój”. Oto kilka sygnałów i możliwości:

1. Obserwuj swoje sygnały wewnętrzne

Czujesz, że emocje wymykają się spod kontroli i trudno Ci je regulować.
Coraz częściej dopada Cię bezsilność, a codzienność traci barwy.
Zauważasz, że kontakty z bliskimi opierają się bardziej na nieporozumieniach niż na bliskości.

2. Daj sobie prawo do pomocy

Psychoterapia nie wymaga dramatycznego kryzysu jako powodu – możesz przyjść, bo chcesz lepszej jakości życia. To w pełni wystarczający powód.

3. Proces krok po kroku

Pierwsze spotkanie – to czas, by sprawdzić, czy czujesz się bezpiecznie i zrozumian_.
Terapeutyczny rytm – najczęściej spotkania odbywają się raz w tygodniu, ale w niektórych sytuacjach możliwe są rzadsze. To zależy od Twoich potrzeb i tego, jak wspólnie ustalisz_ z terapeutką.
Zmiana – pierwsze efekty bywają zauważalne po kilku tygodniach, jednak tempo to bardzo indywidualna kwestia.

4. Czego możesz się spodziewać u mnie

Bezpieczeństwa – nic, co powiesz, nie będzie oceniane.
Współpracy – pracujecie razem jako partnerzy procesu.
Transformacji – zmiana często zaczyna się od drobnych kroków, które z czasem układają się w większą całość.
Granicy – terapia jest przestrzenią, w której uczysz się wyznaczać i szanować swoje granice.
Dialogu – ważnym elementem pracy jest uczenie się otwartego, autentycznego komunikowania.
Poufności – Twoja historia jest bezpieczna

Kiedy szukać profesjonalnej pomocy psychoterapeutycznej

Oto kilka sytuacji, w których warto rozważyć kontakt z psychoterapeutką:

Uczucie, że życie straciło sens lub przyjemność.
Chroniczny stres, lęk, smutek lub złość, które utrzymują się tygodniami.
Trudności w utrzymaniu relacji lub powtarzalne konflikty w bliskich więziach.
Poczucie utknięcia – że kolejne próby zmiany nie przynoszą rezultatów.
Potrzeba wsparcia w przeżyciu traumy, żałoby, rozstania czy innych trudnych wydarzeń.
Masz nieokreślony natłok trudnych spraw i przeżyć, trudności z koncentracją i relacjami, ale trudno Ci znaleźć sedno problemu.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

1. Czy raz w tygodniu to jedyna opcja?
Najczęściej spotkania odbywają się raz w tygodniu, ponieważ zapewnia to odpowiedni rytm pracy. Jednak częstotliwość może być dopasana elastycznie – bywa, że spotkania są rzadsze lub gęstsze, w zależności od potrzeb.

2. Kiedy mogę spodziewać się poprawy?
Nie ma jednej odpowiedzi. Część osób poczuje ulgę już po pierwszej rozmowie, inni potrzebują kilku miesięcy, by zauważyć trwałe efekty. To proces – a tempo pracy zależy od Twojego indywidualnego kontekstu.

3. Czy muszę mieć „poważny problem”, aby iść na terapię?
Nie. Terapia nie jest tylko dla tych, którzy przechodzą poważny kryzys. Wiele osób korzysta z niej, aby poprawić jakość życia, lepiej rozumieć siebie i swoje wybory.

4. Czy psychoterapia oznacza długie lata pracy?
Niektóre osoby potrzebują krótszego wsparcia – kilka do kilkunastu spotkań. Inne korzystają z dłuższego procesu. To zawsze indywidualna decyzja.

Zbierając wszystko razem

Droga do psychoterapii zaczyna się często od cichego pytania: „A co, jeśli dałabym sobie pomóc?”. To pytanie jest już oznaką odwagi i otwartości na zmianę. Być może dziś nie masz jeszcze pewności, czy potrzebujesz pełnego procesu terapii – i to też jest w porządku. Ważne, byś wiedział/wiedziała, że istnieje przestrzeń, w której możesz się zatrzymać, bezpiecznie wypowiedzieć to, co nosisz, i odzyskać dostęp do swojego wewnętrznego kompasu.

Jeśli chcesz sprawdzić, jak może wyglądać pierwsza rozmowa – możesz umówić się u mnie na konsultację. To nie zobowiązuje Cię do całego procesu, ale daje doświadczenie, czy czujesz się w takiej współpracy bezpiecznie.

Na stronie znajdziesz też artykuły o terapii indywidualnej oraz terapii par, które mogą pomóc Ci lepiej zrozumieć ten proces.

Źródła badań naukowych:

Gingerich W.J., Eisengart S. (2000). Solution-focused brief therapy: A review of outcome research.
Kim J.S. (2008). Examining the effectiveness of solution-focused brief therapy: A meta-analysis.
Schwartz R.C., Sweezy M. (2020). Internal Family Systems Therapy, Second Edition.
White M., Epston D. (1990, późniejsze wydania). Narrative Means to Therapeutic Ends.

Jak poznać, czy potrzebuję terapii?