Beata Blizińska

NVC – komunikacja bez przemocy

Strona główna » Baza wiedzy » NVC – komunikacja bez przemocy

Co to jest NVC?

NVC (Nonviolent Communication) to metoda komunikacji interpersonalnej opracowana przez amerykańskiego psychologa Marshalla Rosenberga. Jej celem jest poprawa jakości naszych relacji z innymi ludźmi poprzez uważną i empatyczną komunikację. 

Podstawowym założeniem NVC jest przekonanie, że wszyscy ludzie mają w sobie naturalną skłonność do współczucia i empatii. Jednakże, w wyniku życiowych doświadczeń, często zamykamy się przed naszymi własnymi uczuciami i potrzebami, a tym samym trudno nam również zrozumieć i szanować potrzeby innych ludzi. 

W języku polskim „Nonviolent Communication” tłumaczy się jako „Komunikacja Bez Przemocy” lub „Komunikacja nieprzemocowa”. W tłumaczeniu Michała Kłobukowskiego („Jezyk serca” Marshalla Rosenberga) nazwa została przetłumaczona jako „Porozumienie bez Przemocy”, ponieważ słowo „komunikacja” kojarzyło się tłumaczowi z komunikacją miejską, a „porozumienie” z rozmawianiem dwóch osób. Zgadzam się, że dbanie o piękno języka jest ważne. Jednocześnie ważna jest dla mnie trafność i precyzja, a termin „porozumienie” w tym kontekście może być mylący.

Dlaczego?

Dlatego, że słowo „porozumienie” jest obietnicą ugody, którą nie zawsze może być spełniona. Komunikacja bez Przemocy (NVC) ułatwia wzajemne usłyszenie tego, co osoby mają sobie do powiedzenia o potrzebach, wartościach i uczuciach, natomiast nie zawsze dochodzi do porozumienia, zgody i kontynuacji relacji. Zdarza się w życiu, że mimo najlepszych chęci i stosowania Komunikacji bez Przemocy – związki się rozwiązują lub uczestnicy rozmowy rozchodzą bez osiągnięcia porozumienia. Dlatego unikam nazwy „Porozumienie bez Przemocy”, choć jest to oficjalna nazwa tej metody. Wolę neutralne słowo „Komunikacja”.

Elementy NVC

Metoda NVC opiera się na czterech elementach: obserwacji, uczuciach, potrzebach i prośbach. 

1. Pierwszym krokiem jest dokładna obserwacja sytuacji, bez dokonywania ocen czy interpretacji. Umiejętność wyodrębnienia faktów z doświadczenia nie jest łatwe, jednak warto to poćwiczyć. 

2. Następnie, ważne jest zwrócenie uwagi na swoje własne uczucia, jakie wzbudzają w nas zaobserwowane fakty. Można posłużyć się listą uczuć, jeśli brakuje słów.

3. Kolejnym etapem jest uświadomienie sobie, jakie potrzeby są związane z tymi uczuciami, np. „jestem smutny, bo potrzebuję więcej towarzystwa”, „jestem zezłoszczona, bo potrzebuję więcej kontaktu z naturą”. Uświadomienie sobie swojej żywej potrzeby często przynosi już ulgę i jasność. Polecam przeglądanie od czasu do czasu listy potrzeb. Warto ją wydrukować i powiesić sobie na lodówce, w dalszej części tego tekstu będzie link do listy potrzeb.

4. Na podstawie tych obserwacji, uczuć i nazwanych potrzeb możemy sformułować prośbę wobec drugiej osoby, np. „Czy możemy się spotkać? Potrzebuję towarzystwa” albo „Czy zajmiesz się podlewaniem roślin, kiedy wyjadę na działkę? Potrzebuję kontaktu z naturą”.

Lista potrzeb NVC

Podstawą komunikacji NVC jest identyfikowanie i wyrażanie potrzeb. Lista potrzeb NVC obejmuje różnorodne kategorie, takie jak potrzeby fizyczne, emocjonalne, społeczne i kontaktu ze światem (zwane czasem potrzebami „duchowymi”). 

Dzięki liście potrzeb NVC możemy lepiej zrozumieć, jakie są nasze główne potrzeby i jak możemy je spełniać w sposób harmonijny dla siebie i innych. Przygotowałam listę, którą możesz przeczytać tu.

Po co nam NVC?

Dzięki zastosowaniu Komunikacji bez Przemocy (NVC) jesteśmy w stanie uniknąć wielu nieporozumień i konfliktów, które nie wynikają z braku empatii i szacunku dla potrzeb innych ludzi, a jedynie z nieprzyzwyczajenia do słuchania, nieumiejętności formułowania próśb lub z nie uświadomienia sobie własnych potrzeb, a także niezrozumienia potrzeb drugiej osoby. Metoda ta pozwala nam na tworzenie bardziej satysfakcjonujących relacji z innymi ludźmi, opartych na wzajemnym szacunku i zrozumieniu. 

Warto również podkreślić, że NVC nie jest jedynie metodą komunikacji interpersonalnej, ale także podejściem do życia. Pomaga ona nauczyć się uważnej obserwacji swoich własnych emocji i potrzeb, co pozwala na bardziej autentyczne i szczere życie – a także lepsze relacje.

NVC jest po to, żeby stosować je dla siebie i na sobie. Jeśli wypowiadasz zdanie: „nie będę z tobą gadać, dopóki nie pójdziesz na kurs NVC”, „mów do mnie językiem żyrafy” nie jesteś już w NVC.

Zapraszam Cię do eksplorowania świata komunikacji NVC i odkrywania, jak ta metoda może wspierać Cię w tworzeniu harmonii, empatii i pełniejszego zrozumienia w Twoich relacjach. Wypróbuj ćwiczenia, korzystaj z dostępnych materiałów online i dołącz do społeczności praktykujących NVC. To droga do lepszego porozumienia ze sobą i z innymi, oraz do tworzenia bardziej wspierającego i zgodnego z naszymi potrzebami otoczenia.

ZOBACZ TAKŻE: